"Thành phố sinh thái" Güssing

Bước chuyển mình của Güssing

Gussing, hay Gussing Bezirk, được ví là “viên ngọc quý của miền nam Burgen-land”, là một thị trấn phía nam của bang Burgenland, nước Áo. Nó có chung đường biên giới quốc tế với Hungary. Trong những năm gần đây, Güssing đã tạo dựng được tên tuổi nhờ nỗ lực phát triển năng lượng tái tạo. Güssing là cộng đồng đầu tiên ở Liên minh Châu Âu cắt giảm hơn 90% lượng khí thải car-bon, một thành tích đáng nể khiến nó trở nên nổi tiếng và thu hút một lượng lớn các nhà khoa học, chính trị gia và khách du lịch sinh thái ghé thăm.

Quá trình chuyển đổi của Güssing bắt đầu vào những năm 1990 khi thị trấn gặp khó khăn trong việc thanh toán hóa đơn tiền điện. Thị trấn nhỏ này khó có thể chi trả hóa đơn nhiên liệu trị giá 6 triệu euro, tương đương 8,1 triệu USD thời điểm đó, nên buộc phải ngừng sử dụng nhiên liệu hóa thạch ở tất cả các tòa nhà công cộng. Lúc đó, Thị trưởng Peter Vadasz đã có một hành động mang tính bước ngoặt khi thuê Rheinhard Koch, một kỹ sư điện gốc người Güssing, tái thiết toàn bộ nguồn cung năng lượng cho thị trấn. Kỹ sư Rhein-hard Koch có nhiệm vụ đánh giá tình hình thị trấn gồm 4.000 dân và trả lời câu hỏi làm thế nào để họ có thể hưởng lợi từ nguồn tài nguyên thiên nhiên sẵn có.

Güssing bắt đầu xây dựng mạng lưới năng lượng vào năm 1992 với một nhà máy đốt củi cung cấp nhiệt cho 27 ngôi nhà. Bước thứ hai là cơ sở sản xuất nhiên liệu ô tô từ hạt cải dầu. Đến năm 1996, Güssing bắt đầu sản xuất điện và mở rộng hệ thống sưởi ấm ra toàn thị trấn.

Bước đột phá đến vào năm 1998, khi Koch và Vadasz xem bài thuyết trình của nhà khoa học người Vienna, Hermann Hofbauer, về công nghệ mà ông đã phát triển để tạo ra nhiên liệu thay thế từ gỗ. Họ yêu cầu Hofbauer và Đại học Kỹ thuật Vienna xây dựng một dự án thí điểm tại Güssing. Một công ty địa phương sau đó đã cấp phép cho công nghệ sử dụng hơi nước để tách carbon và hydro khỏi gỗ phế liệu, sau đó kết hợp lại các phân tử để tạo ra một dạng khí tự nhiên. Khí này lần lượt cung cấp nhiên liệu cho nhà máy điện của thành phố.

Kể từ đó, Güssing đã thúc đẩy toàn bộ ngành công nghiệp năng lượng tái tạo, với 50 công ty tạo ra hơn 1.000 việc làm và sản xuất nhiệt, điện và nhiên liệu từ năng lượng mặt trời, mùn cưa, ngô và dầu ăn. Theo Trung tâm Năng lượng tái tạo châu Âu, Güssing đã giảm 93% lượng khí thải carbon dioxide so với mức năm 1995. Còn theo Cơ quan Môi trường châu Âu, cơ quan theo dõi các dự án năng lượng tái tạo ở 27 thành viên EU, hiện chưa có thị trấn nào khác đạt được mức giảm phát thải carbon tương tự.

Ngày nay, Güssing tạo ra 22 MWh điện mỗi năm, trong đó có 8 MW dư thừa được bán cho lưới điện quốc gia. Việc bán năng lượng dư thừa tạo ra doanh thu hằng năm khoảng 4,7 triệu euro và lợi nhuận 500.000 euro được tái đầu tư vào các dự án năng lượng thay thế.

Phát triển du lịch nhờ năng lượng sinh thái

Güssing trong lịch sử nổi tiếng nhờ khí hậu ôn hòa, vị trí hấp dẫn và cảnh đẹp như tranh. Cuộc sống của người dân nơi đây chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Họ có mức sống cao nhờ bán ngô, dầu hướng dương và gỗ. Đến Güssing, du khách không thể bỏ qua lâu đài Güssing, một công trình kiến trúc mang ý nghĩa biểu tượng của thành phố, có thể nhìn thấy từ xa. Được xây dựng vào năm 1180, đây là lâu đài cổ nhất ở bang Burgenland, được xây dựng theo kiến trúc thời Trung cổ. Nằm kiêu hãnh trên đỉnh đồi, từ lâu đài này, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn cảnh thành phố Güssing.

Ngày nay, Güssing là điểm đến đặc biệt, thu hút nhiều khách du lịch nhờ sử dụng năng lượng xanh. Tấm biển ghi “Vùng đất năng lượng sinh thái” chào đón mọi người bước vào thị trấn. Người dân ở đây đặc biệt coi trọng việc bảo vệ và chăm sóc rừng để duy trì nguồn cung cấp năng lượng tái tạo. Do vậy, hầu hết du khách đến đây đều cảm thấy rất thoải mái bởi cảnh quan thiên nhiên thân thiện.

Bên cạnh các điểm du lịch tự nhiên và lịch sử ở Güssing, các nhà máy điện của thị trấn cũng được quốc tế biết đến. Ngoài lâu đài, bảo tàng truyền thống, một trong những điểm tham quan hấp dẫn thời gian gần đây là Bảo tàng Nông nghiệp. Bảo tàng này không chỉ mô tả lịch sử nông nghiệp trong khu vực, mà còn cho thấy mối liên hệ qua lại giữa nông nghiệp và năng lượng tái tạo cũng như lịch sử năng lượng xanh của thị trấn.

Bernard Snoy, Giám đốc kinh tế của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) có trụ sở tại Vienna, người thường xuyên dẫn các nhà ngoại giao, nhà đầu tư và cả những nông dân từ khắp nơi trên thế giới đến thăm Güssing cho biết: “Thị trấn đang kết hợp tăng trưởng doanh thu du lịch với việc đi đầu trong phát triển bền vững môi trường”. Còn Vadasz, một cựu giáo viên địa phương thì hồ hởi: “Sử dụng năng lượng tái tạo đã mang lại những lợi thế mà trước đây chúng tôi không hề mơ tới”.

Nhật Quang