Bến đò trong phố

Mấy chục năm biệt tăm giờ bỗng được gặp lại bạn nối khố nên lòng tôi xốn xang. Ngày bé nhà chúng tôi ở cùng phố, sau lại cùng chuyển sang khu tái định cư ở ven đô. Hai đứa gắn bó suốt thời học cấp một, cấp hai. Khi lên cấp ba tôi phải đi học xa ở ngoại ô còn Chương thì nghỉ học, đi làm. Sau đó nghe người ta nói Chương đi lao động nước ngoài rồi định cư luôn ở bên ấy.

Chỉ sau hai mươi phút Chương đã xuất hiện. Hai đứa ôm nhau, nhìn nhau trào nước mắt. “Nó vẫn thế”. Tôi thầm nghĩ khi ngắm người đàn ông cao to, rắn chắc, khuôn mặt vuông vức sạm nắng, dáng điệu phong trần trong chiếc áo phông, quần bò ngồi trước mặt mình. Chương ngẩng lên nhìn tôi: “Không nhận ra hay sao mà nhìn kỹ thế?”. Tôi tủm tỉm cười, lắc đầu bảo: “Trông ông vẫn còn ngon lắm”... Sau phút hàn huyên, tôi lấy ra chai rượu rót đầy hai ly, Chương uống một hơi cạn ly rượu rồi trầm ngâm kể chuyện của mình.

***

Hơn một năm trước Chương bất ngờ gặp Hạ, cô bạn cùng học cấp hai với chúng tôi trong một cuộc họp đồng hương ở Đức. Hạ và Chương cùng sang Đức theo diện lao động xuất khẩu rồi ở lại. Định mệnh thật khéo trêu đùa, hai người bạn học cùng phổ thông, cùng sinh sống, làm ăn ở một đất nước nhưng ở hai thành phố cách xa nhau, phải sau mấy chục năm mới tình cờ gặp lại. Chồng Hạ mới mất nên cô sống một mình. Các con ở gần nhưng do bận làm ăn nên hầu như chẳng mấy khi đến thăm mẹ. Bây giờ sức khỏe đã yếu, trình độ học vấn lại thấp nên Hạ không kiếm được việc làm, phải sống dựa vào trợ cấp và sự giúp đỡ của con cái. “Tha hương ngộ cố tri”, gặp lại bạn cũ Hạ mừng lắm. Cô không giấu nỗi buồn chán, cô đơn của mình. Hoàn cảnh của Chương thì ngược lại. Chương mạnh bạo, năng nổ làm ăn nên có được vốn liếng kha khá. Con cái đã có cuộc sống ổn định. Chuyện vợ ly hôn, lấy người khác lúc Chương sa cơ làm cậu ta hận đời lắm. Tuy đã gặp gỡ một vài phụ nữ khác nhưng Chương nhận thấy họ không phải là người tri kỷ. Nửa năm trước Chương quyết định về sống ở Việt Nam, chỉ sang Đức khi có việc cần. Gặp lại tôi, thằng bạn nối khố thuở thiếu thời, Chương mừng lắm. Bây giờ cậu ta chỉ còn tìm nốt mảnh ghép cuối cùng của đời mình.

Tâm sự xong Chương chợt nhìn tôi bằng ánh mắt tha thiết: “Ông là bạn thân của cô ấy, cũng là người bạn tôi rất tin tưởng. Ông phải giúp tôi khuyên cô ấy về Việt Nam sống với tôi. Từ trẻ tôi đã yêu cô ấy nhưng vì học dốt, vì nghèo nên không dám nói. Bây giờ già rồi, có tiền rồi, tôi đã nói ra lòng mình thì cô ấy lại từ chối. Đời tôi đã qua bao cuộc tình mà vẫn không thể quên cô ấy. Những lúc khốn đốn nhất, lúc cô đơn nhất thì hình ảnh cô ấy lại hiện lên, an ủi, động viên tinh thần cho tôi vượt qua. Tôi biết tôi vẫn còn yêu cô ấy. Yêu lắm ông ạ!”.

Hình ảnh cô bạn học năm xưa có khuôn mặt bầu bĩnh đáng yêu mà bọn lớp tôi vẫn gọi đùa là “em gái chị Tư Hậu” hiện lên trong đầu tôi. Bỗng Chương đùng đùng kéo tay tôi nói như ra lệnh: “Mày đi với tao!”. Chương dẫn tôi ra bờ sông gần nhà rồi đi thẳng xuống một bến đò. Thời buổi này mà đi đò thì quả lạ đời. Mà tôi cũng không nghĩ rằng vẫn còn một bến đò vắng vẻ tồn tại giữa cái đô thị sôi động, đang ào ạt đổi thay này. Chương nói với cô bé lái đò: “Cho các chú qua sông, rồi lại quay về bên này ngay nhé. Hết bao nhiêu tiền chú sẽ trả”. Cô gái hơi ngạc nhiên nhưng im lặng làm theo.

Con đò ra đến giữa sông. Trong tiếng mái chèo vạt nước đều đều, Chương hỏi bâng quơ: “Ông còn nhớ bến đò này không?”. Tất nhiên là tôi nhớ. Ngày ấy khu tái định cư của chúng tôi giống như một bán đảo cách biệt. Muốn vào trung tâm thành phố phải qua hai cái cầu. Đi như vậy khá xa. Để đi tắt mọi người hay sang phố bằng đò. Chương lại hỏi: “Ông còn nhớ ai đã lái đò ở đây không?”. Tôi ngẩn người một lát rồi đáp: “Cái Hạ! Lúc nó cùng học với bọn mình!”. Như bị điểm đúng huyệt, Chương gật đầu. Mặt cậu ta bỗng thần ra. Chúng tôi chìm trong những suy nghĩ mông lung.

***

Khi mới chuyển sang khu tái định cư, vào các ngày chủ nhật, chị tôi thường qua chợ Sắt mua hàng. Một lần chị cho tôi đi theo. Người chở đò hôm ấy lại là Hạ, cô bạn học cùng khối nhưng khác lớp. Hạ nhận ra tôi ngay vì hai đứa cùng trong nhóm năng khiếu văn của trường. Nó cười tít mắt chào tôi. Hôm ấy mẹ Hạ có việc nên nó chở đò thay. Khi đò ra đến giữa sông, Hạ chuyển sang chèo bằng chân. Nhìn đôi chân rám nắng của nó uyển chuyển như múa, mặt tỉnh bơ không hề tỏ vẻ mệt mỏi, tôi thật sự thán phục. Dưới sự điều khiển khéo léo của Hạ, con đò nhỏ bé len lỏi giữa đám tàu thuyền chở hàng to lớn trên ngã ba sông rồi nhẹ nhàng cập vào bến chợ Sắt...

Sau hôm ấy tôi và Hạ trở nên thân nhau hơn. Chúng tôi hay đi với nhau, nói chuyện với nhau nhiều hơn. Hạ hơn tôi một tuổi nên tỏ vẻ “đàn chị”. Tôi luôn cố vượt điểm nó trong các môn học, nhất là từ ngày Hạ chuyển sang lớp tôi.

Thế rồi tự nhiên tôi thích đi đò sang phố. Chủ nhật nào không có tiền đi đò phải ở nhà tôi buồn lắm. Tiếng mái chèo khua nước, tiếng khách đi đò nói chuyện lao xao, tiếng í ới gọi nhau trên bến và đặc biệt khuôn mặt xinh xắn rám nắng, lấm tấm mồ hôi của cô bạn nhỏ cứ gợi cho tôi một cảm giác bâng khuâng, là lạ. Tôi cũng không ngờ có một người lặng lẽ theo dõi chúng tôi với nỗi giận hờn trẻ con.

Hết lớp bảy tôi phải về quê học vì máy bay Mỹ bắt đầu đánh phá thành phố nhiều hơn. Lũ trẻ chúng tôi ly tán tứ phương. Mấy năm sau khu dân cư chúng tôi bị bom B52 san phẳng. Chẳng có tin tức gì của lũ bạn thuở nhỏ. Sau ngày hòa bình tôi đã nhiều lần trở lại nơi đây nhưng không gặp được ai quen. Nghe nói có đứa vào bộ đội, đứa đi làm xa, đứa ra nước ngoài học nghề, lao động... Tất cả đã lùi vào dĩ vãng, cho đến khi tôi nhận được cuộc gọi của người bạn thuở niên thiếu.

***

Khi tôi đưa cho cô lái đò một trăm nghìn đồng, cô bé nhanh nhảu kể: “Mấy tháng trước cũng có một cô trạc tuổi các chú đến đây đi đò. Cô cũng đi về một lượt như các chú và cũng chỉ ngồi im nhìn sông. Lúc lên bờ cô cũng cho cháu một trăm nghìn!”. Chương nhảy bật lên: “Cô ấy trông như thế nào?”. Tôi vội ngăn lại và kéo cậu ta lên bờ.

Sau khi trở về nhà, chúng tôi tiếp tục ngồi uống rượu, ôn chuyện. Tôi không thể ngờ cậu bạn giàu có, mạnh mẽ, ngang tàng của tôi lại đa cảm đến vậy. Với Chương thì lấy một cô vợ trẻ trung, xinh đẹp có khó gì. Cô bạn của chúng tôi dù ngày xưa có đáng yêu đến thế nào thì giờ cũng đã ngoài sáu mươi tuổi rồi. Chỉ nên giữ lại hình bóng ấy như một kỷ niệm đẹp tuổi thanh xuân. Nhưng khi nhận thấy những nét đăm chiêu sâu lắng trên khuôn mặt phong trần của bạn, người đã trải bao sóng gió cuộc đời, tôi hiểu ý định của Chương là nghiêm túc.

Làm một hơi hết ly rượu nữa, Chương bấm điện thoại gọi “face time”, bật loa rồi đưa cho tôi, nói như ra lệnh: “Ông nói chuyện với cô ấy đi!”. Tôi lúng túng, hắng giọng khi nhìn thấy cô bạn đã nửa thế kỷ không gặp. Nhận ra tôi, Hạ mừng lắm. Cô ấy khen tôi vẫn trẻ rồi than phiền về nỗi cô đơn nơi xứ người. Hạ thở dài: “Buồn lắm Trung ạ! Ông Chương cũng về Việt Nam rồi. Còn mỗi mình tôi bên này!”. Như được mở lời tôi nói luôn: “Chương cũng đang buồn đây. Bà về Việt Nam ở với nó đi!”. Hạ cười chua chát: “Hồi trẻ chẳng đến được với nhau thì thôi. Lúc về già làm thế người ta lại bảo tôi ham tiền, ham của ông ạ!”. Tôi chưa kịp đáp thì Chương giằng lấy điện thoại rồi nói to: “Về đi Hạ ơi! Về với tôi đi! Ở một mình bên ấy khổ lắm. Tôi yêu Hạ, tôi thương Hạ từ lâu lắm rồi! Về đi, tôi đợi!”.

Giọng Chương nghẹn lại. Tôi cũng lặng người vì xúc động. Đầu bên kia tiếng nấc cũng vang lên. Cố kìm cảm xúc tôi nói to xen vào: “Hạ về ngay đi. Ông Chương đang định rủ Hạ đi chèo đò ở bến “Vạn Kiếp” đấy!”.

Hạ bật cười. Hai chúng tôi cũng hớn hở cười theo. Chiều hôm ấy hai đứa uống hết cả chai rượu và thả cửa giãi bày lòng mình.

***

Tiễn Chương ra về tôi không vào nhà ngay mà thả bộ ra ngồi bên bờ đập Tam Kỳ. Thành phố đã lên đèn. Ánh đèn lung linh rực rỡ từ những cây cầu mới làm cả khúc sông bừng sáng. Chỉ một đoạn vài cây số đã có tới năm, sáu cây cầu, mà cây cầu nào cũng đẹp, cũng óng ả, điệu đà. Chúng không chỉ kéo những khu phố bán đảo buồn tẻ, nghèo nàn lại gần trung tâm thành phố mà còn biến nơi ấy thành những dãy phố hiện đại, kiêu hãnh soi mình xuống dòng sông. Thành phố của tôi đang thay đổi từng ngày. Con người ở đây cũng thay đổi để theo kịp với nhịp sống mới.

Đang miên man suy nghĩ chợt tôi giật mình vì tiếng chuông điện thoại. Giọng Chương tràn ngập hứng khởi: “Hạ sẽ về Việt Nam vào cuối năm đấy. Ông chuẩn bị đi đón với tôi nhé!”. Tôi tủm tỉm cười rồi lẩm bẩm một mình: “Cứ cuống lên như thể ngày mai ấy!”.

Một chiếc ca nô thoáng lướt qua trước mặt. Tôi bâng khuâng dõi theo bóng nó trôi về phía bến đò xưa rồi khuất dần ngoài cửa sông. Chợt như thấy cô bạn học ngày nào giữa trưa hè khua mái chèo chở khách trên con đò nhỏ. Con đò ấy nhẹ nhàng lướt sóng đưa tôi trở về tuổi thơ trong muôn vàn nỗi nhớ dịu êm.

Truyện ngắn của Đoàn Đức Châu