Đình Đại Yên

Đình Đại Yên được xây dựng ở thế kỷ XII - XIII và đã qua nhiều lần trùng tu lớn. Lối kiến trúc hiện nay mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn, gồm cổng đình, sân gạch, tả vu, hữu vu, tiền tế, đại bái, hậu cung và khu mộ Ngọc Hoa công chúa. Cổng đình được xây kiểu ngũ môn có mái che “3 hiện 2 ẩn”, với cửa giữa nằm trong hai trụ lớn kiểu lồng đèn. Trước tiền tế là 4 gian bên có mái hiên lót ván kiểu vòm cuốn, là nét kiến trúc độc đáo của đình Đại Yên.

Qua cổng tới sân đình, hai bên là tả vu, hữu vu. Tiền tế gồm 5 gian, mái lợp ngói ta, kết cấu vì kiểu “chồng rường giá chiêng”. Bên trong đặt một cỗ kiệu bát cống, long đình và hương án lớn. Qua tiền tế là đại bái gồm 3 gian cùng hậu cung 3 gian xây dọc. Trong cung là bệ thờ. Tầng trên đặt khám thờ lớn chạm trổ tinh xảo, bên trong là tượng Ngọc Hoa có kích thước bằng người thực trong tư thế ngồi, đầu đội khăn kết hình cánh phượng. Nét mặt tượng toát lên vẻ nhân hậu. Tầng dưới bệ thờ đặt long ngai, bài vị Thành hoàng và hòm đựng 5 đạo sắc của các triều vua.

Tòa đại bái nhỏ hơn tiền tế với 3 gian, 4 hàng chân cột. Mái trong tiền tế và mái ngoài đại bái có kiểu kiến trúc “trùng thiềm điệp ốc”. Bên trong hậu cung có bức cốn chạm nổi hình phượng vũ - biểu tượng “nữ nhân thánh hóa” của Ngọc Hoa công chúa.

Trong đình hiện còn 4 nhang án, trong đó, chiếc đặt ở tiền tế có giá trị nghệ thuật cao. Tai nhang án chạm rồng và long mã chầu vào giữa, hàng diềm kép dưới chạm thủng và bong kênh, chia ô trang trí rồng, hổ phù, phượng. Chân nhang án chia các ô cân xứng chạm đề tài linh vật. Nhang án thứ hai đặt ở gian giữa tòa đại bái, có phần trên được bổ trụ chấn song con tiện ở 4 góc, thân bổ trụ chạm hoa lá, cỏ cây. Hai bên tả, hữu của nhang án này đặt 2 nhang án khác, trên có các khám thờ, bên tả thờ văn, bên hữu thờ võ. Ngoài ra, đình Đại Yên còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị khác như kiệu bát cống, long đình, ngai, bài vị, cửa võng, đôi chóe lớn niên hiệu Càn Long…

Đình Đại Yên được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia năm 1990.