Sôi động giải vật đầu năm ở Hồng Hà

Xuân Quý Mão này cũng vậy, tiếng trống vật, tiếng hò reo, vỗ tay cổ vũ được phát trên loa truyền thanh của xã đã rộn vang khắp làng quê... Vật không chỉ là môn thể thao được đông đảo người dân nơi đây yêu thích mà còn là nét văn hóa đặc sắc của vùng đất ven sông Hồng.

Món ăn tinh thần ngày xuân

Đã thành thông lệ, sau ngày mùng 3 Tết, bước sang ngày mùng 4, tiếng trống vật lại tưng bừng, rộn rã ở xã Hồng Hà. Hàng trăm đô vật tham gia, hàng chục nghìn người kéo về kín khán đài theo dõi từng trận đấu.

Theo Ban tổ chức giải vật, đối tượng tham gia giải là nam giới, tranh hai hệ thống giải: Giải thiếu niên (dành cho trẻ em từ 12 đến dưới 15 tuổi và chỉ áp dụng đối với thiếu niên trong huyện Đan Phượng) và Giải thanh niên mở rộng. Người tham gia giải không phân biệt chiều cao, cân nặng, trình độ… miễn có sức khỏe là có thể đăng ký tham gia. Khi muốn tham gia, các thiếu niên, thanh niên sẽ “đánh trống, ghi tên” để Ban tổ chức biết. 

Giải vật truyền thống xã Hồng Hà mở đầu các keo đấu, các đô vật sẽ bắt tay chào nhau thực hiện động tác "se đài" trên nền trống vật giục giã. Việc “se đài” mang nhiều ý nghĩa, vừa để khoe cơ thể khỏe mạnh nhằm mục đích dọa đối thủ; vừa để khởi động, làm nóng cơ thể; đồng thời để chào Ban tổ chức, trọng tài và khán giả.

Người chiến thắng là người làm cho đối phương “lấm lưng, trắng bụng” hoặc nhấc bổng được đối phương lên khỏi mặt đất. Sau mỗi keo vật, người thắng sẽ được các giải lèo để đi sâu vào vòng trong. Các đô vật phải thắng thông 3 keo liên tiếp mới được tranh các giải Nhất, Nhì, Ba.

Tham gia giải vật dân tộc mừng Đảng mừng, Xuân Quý Mão, đô vật Nguyễn Văn Đức, Câu lạc bộ vật xã Hồng Hà cho biết: "Trong thi đấu vật, không phải chỉ cần có sức khỏe, có lực để thắng được đối phương mà còn đòi hỏi phải có thế, có miếng, kỹ thuật cộng với sự nhanh nhẹn, chính xác của từng đô vật… Tôi đam mê môn vật, tham gia thi đấu không chỉ đem lại niềm vui, sức khỏe mà hơn hết là mong muốn giữ gìn những giá trị, nét đẹp văn hóa đặc sắc của quê hương".

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà, Chủ tịch UBND xã Hồng Hà, toàn bộ kinh phí giải thưởng đều được xã huy động từ nguồn xã hội hóa. Tuy giải thưởng không lớn song với truyền thống vật võ của quê hương, các vận động viên và nhân dân tham gia rất sôi nổi. Giải vật khai mạc trong dịp Tết đã trở thành món ăn tinh thần cho nhân dân trong vùng vui xuân để bắt đầu một năm mới nhiều sức khỏe, lao động sản xuất gặt hái được nhiều thành công hơn. Đây cũng là sân chơi để các vận động viên trong Câu lạc bộ vật xã Hồng Hà rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn và bản lĩnh thi đấu tham gia các giải vật cấp thành phố và quốc gia tổ chức.

Giải vật mừng Đảng, mừng Xuân Quý Mão năm nay được xã Hồng Hà khai mạc chiều 25-1 (mùng 4 Tết Quý Mão). Giải diễn ra trong 3 ngày, từ 25 đến 27-1 (từ ngày mùng 4 đến mùng 6 tháng Giêng năm Quý Mão). Với giải dành cho thiếu niên, Ban tổ chức sẽ trao 1 giải Nhất với tiền thưởng là 3 triệu đồng; Giải dành cho thanh niên sẽ trao 1 giải Nhất, trị giá 7 triệu đồng, 1 giải Nhì trị giá 5 triệu đồng và 1 giải Ba trị giá 3 triệu đồng. Ngoài ra, các vận động viên tham gia còn được nhận tiền thưởng các giải lèo trước khi vào phá giải...

Tiếp lửa truyền thống vật võ

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà, Chủ tịch UBND xã Hồng Hà, giải vật của xã được tổ chức lần đầu tiên năm 1960 gắn với lễ hội đầu xuân và được duy trì đều đặn cho đến nay. Từ phong trào vật võ ở địa phương, những năm 1990, xã Hồng Hà đã xuất hiện những đô vật lừng danh khắp vùng như các đô vật: Phạm Như Thái, Phạm Văn Tứ, Phạm Ngọc Hùng, Phạm Quang Sơn, Nguyễn Văn Hà…

Những năm gần đây, giải vật ngày một lớn dần, thu hút sự tham gia của nhiều lò vật nổi tiếng như Thạch Thất, Hoài Đức, Quốc Oai (Hà Nội) và Từ Sơn (Bắc Ninh)… cùng các vận động viên chuyên nghiệp tham gia.

Hơn nửa thế kỷ qua, sới vật xã Hồng Hà còn là nơi tổ chức nhiều giải vật lớn quy mô trong nước và quốc tế: Năm 1986, giải vật còn quy tụ các đô vật của các nước Uzbekistan, Ukraine...; năm 1997 diễn ra giải vật toàn quốc, năm 2014 là giải vật thành phố Hà Nội mở rộng… 

Ông Phạm Văn Quế, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ vật xã Hồng Hà cho biết, người dân Hồng Hà đều yêu thích môn vật. Những đô vật ở Hồng Hà có thể là học sinh, sinh viên, những người làm thợ xây, thợ mộc. Khi tiếng trống vật vang lên, mọi người đều có thể tham gia giải. “Khi 18-20 tuổi (khoảng năm 1970-1972), tôi đã đi vật, được nhiều giải thưởng như: Một đôi lốp xe đạp, 1 cái mâm, 1 chậu hay lọ hoa...”, ông Quế vui vẻ cho biết.

Để bồi đắp tinh thần vật võ, từ năm 2012, xã Hồng Hà đã thành lập câu lạc bộ vật, thu hút nhiều người cao tuổi có tâm huyết muốn truyền đam mê, sở thích và bồi dưỡng kỹ thuật vật cho thế hệ trẻ. Câu lạc bộ đã đề nghị với Ban Giám hiệu Trường Trung học cơ sở Hồng Hà phối hợp tuyển chọn những em từ 10-12 tuổi có năng khiếu vật; tiếp tục gặp gỡ gia đình các em để tuyên truyền, vận động đưa các em vào câu lạc bộ tập luyện sau những giờ học chính ở trường. Để tăng cường kỹ thuật, Câu lạc bộ vật xã Hồng Hà cũng đã đón giáo viên tại các trung tâm thể dục thể thao về bồi dưỡng cho các em.

“Trọng tinh thần yêu vật võ của người dân xã Hồng Hà nên những giáo viên đến từ Bộ môn vật - Trung tâm Thể dục thể thao Quân đội đã giúp đỡ chúng tôi rất nhiệt tình và không bao giờ nhận thù lao. Câu lạc bộ vật xã Hồng Hà có biên bản ghi nhớ với Bộ môn vật - Trung tâm Thể dục thể thao Quân đội trong việc đào tạo bồi dưỡng vận động viên có năng khiếu”, ông Quế cho biết.

Hiện nay, xã Hồng Hà cũng đã đầu tư xây dựng sới vật khang trang nằm trong khu Trung tâm Thể dục thể thao của xã. Sới vật có mái che và khán đài hướng ra đê sông Hồng rộng và thoáng nên thuận lợi cho nhân dân theo dõi các giải đấu.

Truyền thống vật ở xã Hồng Hà đã và đang được duy trì, tiếp sức, vừa bảo tồn bản sắc văn hóa đẹp của quê hương, vừa giúp tôn vinh tinh thần thượng võ, rèn luyện sức khỏe và là món ăn tinh thần của người dân mỗi dịp Tết đến, xuân về.