Nam Dương và Văn Giang là những ngôi làng quần tụ ven sông Đáy. Theo cụ Bùi Đức Du (83 tuổi, người dân thôn Văn Giang), lễ hội hai làng có từ hàng trăm năm trước. Tương truyền, cuộc sống của người dân đương yên bình thì giặc dã tràn tới cướp bóc, tàn phá... Những người đứng đầu làng Nam Dương đã ra đình đánh trống kêu cứu. Nghe tiếng trống, người làng Văn Giang dùng thuyền bè vượt sông ứng cứu. Ngược lại, mỗi lần có tín hiệu từ làng Văn Giang thì thôn Nam Dương lại huy động trai tráng vượt sông giúp đỡ.
Từ đó, nhân dân hai làng kết nghĩa anh em, đoàn kết chống giặc dã... Khi người dân Văn Giang có việc hiếu, hỷ… thì làng Nam Dương cử đoàn đến thăm hỏi, chúc mừng và ngược lại. Người dân hai làng đối xử với nhau tình cảm, chưa từng xảy ra vụ việc xích mích nào. Tưởng nhớ ân nghĩa, ân tình của tổ tiên, từ hàng trăm năm nay, nhân dân hai làng hẹn ước 3 năm tổ chức một lần lễ hội trên sông theo hướng luân phiên…
Theo Trưởng ban tổ chức lễ hội Lê Văn Hữu, hội hai làng Văn Giang - Nam Dương năm nay được tổ chức trong 3 ngày. Chính hội là ngày 1-5 (tức 12 tháng Ba năm Quý Mão) với nhiều nghi thức tế lễ trên sông, như: Đọc văn tế thủy thần, văn tế thần linh hai làng, đọc khoán ước năm 1849, đọc bản quy ước năm 2018, hợp tế hai làng tại đình Văn Giang, diễu hành tạm biệt trên sông…
Sau tế lễ trên sông, người dân rước kiệu thần hoàng hai làng khám điền thổ nơi đăng cai lễ hội. Sau phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi dân gian như: Đập niêu, thi bơi thuyền trên sông…
.jpg "Ký ức một thời của những sạp báo giấy ở Thủ đô")
