Tu bổ, tôn tạo đình Thanh Hà trong khu Phố cổ Hà Nội
Ngày 1-3, quận Hoàn Kiếm khởi công tu bổ, tôn tạo di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đình Thanh Hà (số 10 - Ngõ Gạch, phường Đồng Xuân).
Nằm trong khu vực 36 phố phường cổ xưa, đình Thanh Hà từ lâu đã trở thành trung tâm sinh hoạt văn hoá, tín ngưỡng của cộng đồng. Trong những ngày đầu toàn quốc kháng chiến năm 1946, nơi đây là chỉ huy sở, trạm cứu thương, trạm tiếp tế cho bộ đội chiến đấu với một hệ thống hầm hào từ đình tỏa khắp các khu phố, góp phần vào chiến công 60 ngày đêm giam chân giặc ở Liên khu I.
Trải qua những thăng trầm của lịch sử, khí hậu khắc nghiệt và tác động của con người, đình Thanh Hà xuống cấp nghiêm trọng. Một số cấu kiện gỗ bị mối mọt, mất an toàn. Hệ thống mái ngói bị hỏng, xô lệch, thấm dột...
Quy mô tu bổ, tôn tạo tổng thể đình bao gồm: Tu bổ các hạng mục chính, từ tiền tế, phương đình, hậu cung; tu bổ nhà Mẫu; nhà Thủ từ - soạn lễ; can thờ Mẫu thượng thiên; tu bổ nội thất, đồ thờ; nghi môn, cổng phụ, tường rào; am hóa vàng… Cùng với đó là tu bổ hệ thống hạ tầng kĩ thuật điện; chiếu sáng di tích; cấp thoát nước; cây xanh, sân vườn; chiếu sáng kiến trúc công trình… Thời gian thực hiện dự án là 360 ngày, hoàn thành năm 2025.
Tại lễ khởi công, Phó Trưởng ban quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội Trần Thúy Lan cho biết: Ban đã nghiên cứu, lập phương án tu bổ, tôn tạo đình Thanh Hà nhằm phát huy giá trị di sản của một di tích kiến trúc nghệ thuật đã được xếp hạng cấp quốc gia. Là điểm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng cho người dân trong khu vực, kỳ vọng sau tu bổ, tôn tạo, đình sẽ trở thành một điểm thu hút du khách thập phương mỗi khi về thăm khu Phố cổ Hà Nội.
Theo Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long, với nỗ lực của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn, sự phối hợp của các sở, ngành thành phố, quận đã di chuyển các hộ dân sống trong khu vực đình Thanh Hà, trả lại nguyên vẹn không gian di tích. Việc triển khai tu bổ, tôn tạo đình thực hiện khẩn trương song đảm bảo giữ nguyên các giá trị gốc, an toàn, khoa học.
Đình Thanh Hà thờ tướng quân Trần Lựu, vị tướng anh hùng có nhiều công lao trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta thời Trần - thế kỷ XIII, được vua ban sắc phong vào hàng Thượng đẳng thần.
Di tích đình Thanh Hà có bề dày lịch sử, lưu giữ một khối lượng lớn di vật phong phú về loại hình, đa dạng về chất liệu, và nhiều về số lượng như thần phả, sắc phong, hoành phi, câu đối, cửa võng, chuông, đại tự, khánh văn bia, ngựa thờ, đồ gốm sứ…
Các di vật có niên đại trải dài từ thời Lê sang thời Nguyễn, tiêu biểu có hơn 50 viên gạch trang trí thời Mạc và 9 tấm bia đá thời Nguyễn. Trong đó, quan trọng hơn cả là bia "Thanh Hà ngọc phả bi ký" khắc lại một bia thời Lê, và bia "Trùng tu Thanh Hà đình bi ký" ghi lại sự tích và lịch sử xây dựng.