Đình Cổ Vũ

Đình Cổ Vũ tọa lạc tại số 85 phố Hàng Gai (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đình là nơi thờ thần Bạch Mã và Linh Lang - hai trong bốn vị thần trấn ngự Tứ trấn Thăng Long và bảo hộ cho nhân dân an cư lạc nghiệp, vì thế được phụng thờ tại nhiều di tích ở Hà Nội. Ngoài ra, di tích còn phối thờ Bảo Ninh công chúa - phu nhân của Châu mục châu Chân Đăng (tức thủ lĩnh châu Chân Đăng, được vua giao trông coi vùng biên ải, sau này được truy phong là Phụ Thiên Đại Vương) dưới triều vua Lý Nhân Tông (1072 - 1127).

Trong đình hiện còn lưu giữ hệ thống văn bia có ghi rõ thời gian xây dựng, tu sửa và công lao của những người hưng công xây đình. Đặc biệt, tấm bia đá được dựng từ năm Mậu Tuất, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 39 (1778) cho biết, đình Cổ Vũ được khởi dựng vào thời hậu Lê.

Đình Cổ Vũ có quy mô nhỏ nhưng đặc biệt gây ấn tượng với nhiều du khách bởi hình ảnh cây đa cổ thụ mọc cạnh nghi môn, có thân rộng 3 - 4 người ôm, tạo nên khung cảnh yên bình, cổ kính giữa lòng phố xá nhộn nhịp. Trải qua nhiều thế kỷ, đình Cổ Vũ đã được trùng tu, sửa chữa nhiều lần ngôi đình đã được trùng tu, sửa chữa nhiều lần vào các năm: Mậu Tuất niên hiệu Cảnh Hưng thứ 39 (1778); năm Tân Tỵ niên hiệu Tự Đức thứ 34 (1881); được trùng tu lớn vào năm Đinh Hợi (2007). Ngày nay, kiến trúc của đình bao gồm các hạng mục: Nghi môn, tiền tế và hậu cung.

Nghi môn đình nhỏ và được xây kín, gồm hai trụ biểu lồng đèn trên thân có đắp đôi câu đối bằng chữ Hán, đỉnh trụ có đôi rồng chầu, phía dưới là hai hổ phù nhỏ được chạm khắc tinh xảo. Trong phần trụ lồng đèn là đôi rồng đang múa lượn. Đế trụ biểu thắt cổ bồng. Chính giữa, bên trên cửa là bức cuốn thư đề ba chữ Hán: “Cổ Vũ từ”. Cổng ra vào hình trụ được làm bằng gỗ, bên trên trang trí hoa dây cách điệu.

Sau nghi môn là một khoảng sân nhỏ rồi đến kiến trúc chính là tiền đường và hậu cung được bố cục theo kiểu chữ “Nhị”, gồm 2 nếp nhà khép kín, mái lợp ngói. Đây là kiểu kiến trúc truyền thống đặc trưng của các công trình di tích nằm trong khu phố cổ Hà Nội. Hiện trong đình còn lưu giữ nhiều di vật phong phú gồm các đạo sắc phong thần dưới triều nhà Nguyễn mang các niên đại: Duy Tân năm thứ 3 (1909); Khải Định năm thứ 9 (1924). Bên cạnh đó là hệ thống di vật gỗ được chạm khắc tinh xảo, có giá trị nghệ thuật cao như hoành phi, câu đối, cửa võng, ngai thờ…

Với những giá trị đặc sắc về văn hóa, lịch sử, nghệ thuật, năm 2016, đình Cổ Vũ đã được xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố.