Phát huy giá trị di tích lịch sử cách mạng : Đa dạng hóa hoạt động để “kéo” khách đến di tích

- Việt Nam có hệ thống di tích cách mạng kháng chiến (CMKC) rất phong phú, đặc biệt là các di tích gắn với giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Theo ông, hệ thống di tích này có ý nghĩa như thế nào trong kho tàng di sản văn hóa nói chung của đất nước?

- Hệ thống di tích CMKC của Việt Nam không chỉ là nơi lưu giữ các hiện vật, tư liệu lịch sử mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì, kế thừa tinh thần yêu nước và chiến đấu của thế hệ cha ông. Những di tích này là minh chứng cho sự kiên cường, quyết tâm và sự đoàn kết của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Điều này tạo thêm giá trị cho hệ thống di sản văn hóa Việt Nam nói chung.

Hệ thống di tích CMKC của Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của đất nước từ nhiều khía cạnh khác nhau. Về ý nghĩa lịch sử, di tích CMKC là địa điểm gắn liền với những sự kiện lịch sử quan trọng của dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích này giúp thế hệ hiện tại và tương lai hiểu rõ hơn về quá trình kháng chiến của dân tộc, từ đó tăng cường lòng tự hào và nhận thức về truyền thống lịch sử.

Về ý nghĩa văn hóa, hệ thống di tích CMKC của Việt Nam thể hiện những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc thông qua kiến trúc, nghệ thuật và văn hóa dân gian trong quá trình kháng chiến. Việc duy trì và phát triển các di tích này không chỉ tạo nguồn cảm hứng văn hóa mà còn giúp nâng cao nhận thức văn hóa và giá trị tinh thần của cộng đồng.

Về ý nghĩa du lịch, các di tích CMKC có tiềm năng trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước, giúp thúc đẩy ngành Du lịch phát triển và tạo nguồn thu nhập cho địa phương. Việc quảng bá và phát triển hệ thống di tích này cũng mở ra cơ hội cho việc nghiên cứu và phát triển các mô hình du lịch bền vững, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành Du lịch.

Như vậy, hệ thống di tích CMKC không chỉ mang ý nghĩa lịch sử, văn hóa mà còn có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển du lịch và tạo ra các giá trị kinh tế - xã hội.

- So với các nguồn tài nguyên du lịch khác, di tích CMKC có phần “lép vế” trong việc thu hút khách du lịch. Vậy, đâu là giải pháp phù hợp với thực tiễn hôm nay để “kéo” khách tham quan, đặc biệt là đối tượng khách trẻ đến với các di tích CMKC?

- Theo tôi, cần tăng cường công tác quảng bá, thông tin về các di tích này, xây dựng các tour du lịch chất lượng kèm theo việc nâng cấp hạ tầng và dịch vụ du lịch tại địa phương để tạo điều kiện thuận lợi cho du khách. Ngoài ra, việc học tập lịch sử thông qua các điểm di tích CMKC cũng là một định hướng mà các địa phương có thể nâng cấp và hoàn thiện. Với thời đại công nghệ, việc nâng cấp theo xu hướng 3D mapping, thực tế ảo, thực tế tăng cường, “game hóa" các di tích thành một hành trình giáo dục chủ động từ việc tự tìm hiểu, tự khám phá và trải nghiệm sẽ thay đổi tư duy của du khách khi tham quan di tích, từ đó mở ra bài học giáo dục lịch sử hiệu quả. Việc gắn kết cộng đồng để phát triển du lịch cộng đồng địa phương, lấy di tích là điểm nhấn trong hành trình khám phá cũng là một hướng đi tạo sự khác biệt để thu hút du khách.

Đối với đối tượng khách trẻ, cần sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại như mạng xã hội, ứng dụng di động để quảng bá và giới thiệu di tích cách mạng một cách thú vị và hấp dẫn. Việc tổ chức các trải nghiệm, sự kiện, hoạt động tương tác sẽ giúp kích thích sự quan tâm và tìm hiểu từ đối tượng khách này.

Một số giải pháp cụ thể như: Sử dụng công nghệ hiện đại, tận dụng công nghệ thông tin và truyền thông để tạo ra các trải nghiệm tương tác số hóa, ứng dụng thực tế ảo và các ứng dụng di động để hấp dẫn đối tượng khách trẻ; Phát triển chương trình giáo dục trải nghiệm, kết hợp việc tham quan di tích cùng với các hoạt động giáo dục như hội thảo, trò chơi truyền thống, tập huấn..., giúp họ hiểu rõ hơn và hứng thú với lịch sử cách mạng; Tổ chức các cuộc thi, triển lãm hoặc các chương trình văn hóa, nghệ thuật kết hợp với lịch sử cách mạng để thu hút người trẻ; Xây dựng, đào tạo và tuyển chọn hướng dẫn viên trẻ năng động, nhiệt huyết để kể lại câu chuyện lịch sử một cách sống động, gần gũi với đối tượng trẻ; Tạo ra các chương trình gắn kết với cộng đồng, kết hợp với các hoạt động xã hội như công tác thiện nguyện, xây dựng cộng đồng để đối tượng trẻ cảm thấy thân thuộc và quan tâm đến di tích CMKC. Bằng cách áp dụng các giải pháp nói trên, di tích CMKC có thể thu hút khách nhiều hơn, biến trải nghiệm tại đây thành bài học lịch sử chất lượng.

- Để di tích CMKC trở thành một cấu phần quan trọng của sản phẩm du lịch mang tính đặc thù của mỗi địa phương, theo ông, cần làm gì và bắt đầu từ đâu?

- Để biến các di tích CMKC thành một cấu phần quan trọng trong sản phẩm du lịch đặc thù của các địa phương, cần kết hợp giữa việc bảo tồn với phát triển du lịch ứng dụng vào di tích. Sự đa dạng trong các hoạt động tại di tích kết hợp với các dịch vụ giải trí, ẩm thực và văn hóa địa phương sẽ giúp tạo ra trải nghiệm du lịch độc đáo, thu hút khách. Đồng thời, cần có chính sách khuyến khích và hỗ trợ từ phía Chính phủ và các tổ chức để thúc đẩy sự phát triển bền vững của loại hình du lịch lịch sử. Chúng ta cần phải học hỏi những mô hình thành công của thế giới để các điểm đến di tích lịch sử được biết đến nhiều hơn, có sức hút và lan tỏa nhiều hơn.

Ví dụ, một số quốc gia như Nhật Bản đã sử dụng công nghệ thực tế tăng cường hay tương tác thực tế ảo để tạo ra các tour hướng dẫn tương tác tại các di tích lịch sử. Du khách có thể sử dụng smartphone hoặc máy tính bảng để xem thông tin chi tiết về di tích, nghe câu chuyện lịch sử và trải nghiệm hấp dẫn hơn. Các quốc gia như Pháp, Italia thường tổ chức các triển lãm nghệ thuật, biểu diễn âm nhạc hoặc festival văn hóa tại các di tích nổi tiếng như Bảo tàng Louvre (Pháp), Nhà hát La Scala (Italia). Điều này không chỉ làm tăng cường giá trị văn hóa của di tích mà còn thu hút đông đảo khách du lịch quốc tế. Nhiều quốc gia lại sử dụng chiến dịch quảng cáo sáng tạo như video clip, blog du lịch, ứng dụng di động để quảng bá di tích lịch sử của mình đến khách du lịch trên toàn thế giới. Ở Hàn Quốc, người ta đã tạo ra các trải nghiệm du lịch tương tác tại các di tích lịch sử như cung điện Gyeongbokgung, cho phép du khách mặc trang phục truyền thống, tham gia các hoạt động truyền thống và chụp ảnh.

Những định hướng và sự kết hợp khéo léo nói trên đã tạo ra những trải nghiệm độc đáo và hấp dẫn, đa dạng hóa đối tượng khách du lịch và nâng cao giá trị của di tích lịch sử, văn hóa.

- Xin cảm ơn ông!