Trong khu vườn của ngoại

Cây mận* già quả trắng trĩu cành, qua một đêm nghe gió khua trên mái nhà sẽ thấy những quả rơi đầy quanh gốc. Hàng ổi ven khe nước vươn nhánh phủ lòa xòa, ủ đầy túi gió mùi quả chín ngát nồng ngọt lịm. Rặng trúc đào trổ hoa rợp hồng mảnh trời trong trẻo, khẽ xao động bởi những con ong hút mật nắng phết vàng đôi cánh...

Ngày xưa ngoại cũng hay ngồi sau ô cửa này, âu yếm và hiền từ nhìn đám trẻ chúng tôi len lỏi dưới những tán cây. Chúng tôi tựa một bầy chim mới ra ràng, đầy háo hức và reo vui với những trò chơi ấu thơ ngỡ không hồi kết. Ngoại hay rót một cốc nước ấm từ chiếc bình thủy cũ thân thuộc, đặt trên bệ cửa để vừa uống vừa lặng lẽ trông theo những đứa cháu bé bỏng của mình.

Ngoại sợ chúng tôi mải chơi rồi không may trượt ngã, thỉnh thoảng lại ân cần nhắc chúng tôi chớ nên nghịch ngợm leo cành cây cao, hay dặn dò chúng tôi phải biết nhường nhịn, sẻ chia cùng nhau, không được hơn thua, giận dỗi. Những quà bánh ngoại để dành cho chúng tôi như luôn mang một vị riêng khác, đó là vị của tình thương âm thầm và giản dị. Từ quả ổi, quả xoài đến những tờ tiền lẻ, lúc nào ngoại cũng chắt chiu nghĩ về đàn cháu ngây thơ. Dường như luôn có một ngọn lửa ấm được nhóm lên từ tất cả những gì thuộc về ngoại - ánh nhìn, giọng nói, cử chỉ, mùi hương, khiến những đứa cháu bao giờ cũng cảm thấy an lòng trong khoảng trời của ngoại. Nhẫn nại và ôn hòa, ngoại luôn lắng nghe từng tiếng lòng non nớt thơ trẻ, lặng thầm thắp lên giữa tâm hồn chúng tôi những vì sao biết hát, bằng một trái tim từng trải, vững vàng.

Trong khu vườn của ngoại, chúng tôi cùng thấp thỏm đợi từng mùa quả chín, nhặt hoa rụng kết thành vòng đeo cổ, vạch lá tìm trái dâu tằm mọng tím ở hàng giậu, làm đám ma cho chú sẻ nhỏ tội nghiệp nơi góc vườn... Cũng từ bao buổi trưa chúng tôi trốn ngủ mà những chùm ổi chằng chịt dấu móng tay, những cánh diều vút bay từ tập vở học trò, những vạt áo loang lổ vết nhựa cây bám chặt. Dẫu lớn lên giữa thiếu hụt khốn khó, nhưng tôi luôn mang ơn khu vườn tuổi nhỏ, đã dung dưỡng và lấp đầy tâm hồn thơ bé bằng vô vàn yêu thương thuần khiết, trong veo, cùng bao vẻ đẹp nguyên sơ không thể nào thay thế.

Ngoại tôi cũng như bao những người ông, người bà ở những miền quê thường hết lòng vun vén, giữ màu xanh êm ả cho khu vườn của mình, kiên nhẫn đợi con cháu trở về sau dặm dài xuôi ngược mưu sinh. Cần mẫn trồng những gốc cây quanh nhà, ông bà mong con cháu trở về có bóng mát an lành để náu nương, có quả ngọt để nhấm nháp vị quê kiểng chân phương mà đằm sâu tình nghĩa. Dẫu đời sống vốn đầy biến động, ông bà vẫn tận tụy giữ lại mảnh vườn rợp bóng tháng năm, trĩu trịt quả chín và ngát thơm hoa cỏ, cũng chính là nơi ông bà thầm gửi nỗi nhớ mong con cháu đêm ngày. Từng thế hệ lớn lên sẽ được khu vườn cất giữ mảnh trời ấu thơ hồn nhiên, gần gũi với đất trời, dưới những tán cây thâm trầm ngả bóng vào ký ức.

Dù thành bại, được mất, dù thong dong hay lận đận giữa chợ đời ngoài kia, thì vẫn còn một nơi chốn bao dung để cháu con quay về, buông hết gánh âu sầu trĩu nặng, hóa vào những chuyến đi thật sâu vào mênh mông tâm tưởng. Trở về và tìm lại những mảnh ký ức chân thật mà khu vườn đã ôm vào lòng tất thảy, cùng bao bài học giản dị mà vấp ngã rồi ta mới thấm thía nhận ra, để dù có thế nào ta cũng phải giữ mình sống tử tế và thiện lương giữa cõi đời đầy cạm bẫy. Có lẽ ông bà không mong cầu ở cháu con của mình điều gì nhiều hơn thế.

Ngoại tôi bây giờ nhớ quên nhòa lẫn, đôi mắt luôn nhắm nghiền dẫu lúc ngủ hay thức. Ấy thế mà ngoại vẫn nhận ra giọng tôi, bàn tay nhăn nheo nhưng ấm áp nắm chặt tay tôi, hiền lành nói khẽ: “Con về thăm ngoại đấy à!”. Tôi như nghe thấy những tiếng gọi tha thiết của nguồn cội, cũng là lúc thảng thốt nhận ra sự hữu hạn đời người. Tôi cúi xuống hôn lên hai bờ má của ngoại, rồi cay mắt nhìn ra mảnh sân trước, nơi đó khu vườn như đang mơ màng gối đầu lên bảng lảng bóng hoàng hôn...

----------

* Cây mận: Chỉ cây roi theo cách gọi ở một số tỉnh miền Nam.