Chùa Quang Lãng

Chùa là nơi ghi dấu sự hình thành Viên Minh pháp hội - một trong các tông phái của Phật giáo Việt Nam vào những năm đầu thế kỷ XX. Người sáng lập ra tông phái này là thiền sư Thích Nguyên Uẩn (1864 - 1915).

Từ năm 1900 trở về trước, Viên Minh tự nằm ngoài bãi sông Hồng nhưng do nguy cơ sạt lở cao nên dân làng đã mời thiền sư Thích Nguyên Uẩn tới trụ trì, xây dựng và chuyển chùa vào vị trí hiện nay. Năm 1903, đạo tràng Viên Minh pháp hội được thành lập. Từ năm 1903 - 1915, nơi đây quy tụ hơn 100 tăng ni đến giảng dạy, tu học và làm phật sự như xây chùa độ chúng, viết sách giảng kinh. Đặc biệt, đạo tràng cũng biên soạn nhiều kinh sách, khắc ván tái bản in kinh để quảng bá Phật pháp.

Thiền sư Thích Nguyên Uẩn nổi tiếng là người có tài viết chữ Hán và vẽ tranh. Khi còn tu học ở Tổ đình Bồ Đề, ngài đã viết nhiều bộ kinh quan trọng như kinh Hoa Nghiêm, Pháp Hoa, Chư kinh Nhật tụng... Ngài cũng là người vẽ bức tranh “Thất sứ cửu hội” mô tả cảnh Đức Phật Thích Ca thuyết pháp, hay viết bộ Quy nguyên Trực chỉ cho Tổ đình Tế Xuyên khắc ván in. Tại chùa Viên Minh hiện còn lưu giữ nhiều tạng ván kinh quý.

Nằm ở ven đê sông Hồng, ở vị trí giáp ranh với huyện Duy Tiên (tỉnh Hà Nam), chùa Quang Lãng tọa lạc trên một vùng đất thoáng đãng, phía trước là cánh đồng lúa bát ngát. Khuôn viên chùa bao gồm các công trình: Ngũ quan, hồ nước, bảo tháp, gác chuông, tam bảo, đạo tràng, tháp Tổ... được bố trí theo một trục dọc.

Cổng chùa có kiến trúc kiểu ngũ quan, hướng về phía tây. Sau đó là một hồ nước lớn có cây cầu bắc qua. Hai bên hồ có hai pho tượng Bồ Tát hướng về ngôi tam bảo. Chính giữa sân chùa có tòa bảo tháp cao 9 tầng, hai bên là hai khu mộ tháp - nơi an nghỉ của Tổ Thích Nguyên Uẩn và Tổ đệ nhị Thích Quảng Tốn. Trong chùa còn có gác chuông lớn. Mỗi khi chuông được đánh lên, âm thanh vang vọng đến cả Hưng Yên (bờ bên kia sông Hồng) và Hà Nam.

Phía sau tòa bảo tháp là gian tiền đường rồi đến tam bảo. Bên trong Phật điện là hệ thống tượng thờ, hoành phi, câu đối... được bài trí tôn nghiêm. Tòa đạo tràng Viên Minh nằm sau tam bảo, có quy mô bề thế. Đặc biệt là phần mái đồ sộ được trang trí cầu kỳ, gồm 3 tầng với các mảng tranh sứ khắc họa các bản kinh và lời dạy của đức Phật.

Tại chùa Quang Lãng không có việc đặt tiền lẻ, vàng mã hay mâm cao cỗ đầy. Vì thế, du khách, Phật tử tới đây luôn cảm nhận được sự thanh tịnh khi chiêm nghiệm triết lý Phật giáo.