Tháng tư, tháng của Mùa xuân đại thắng, đất nước ca khúc khải hoàn, non sông nối liền một dải. Bao người nhắc lại chuyện hơn bốn mươi năm trước mà giọng kể vẫn nghẹn ngào, nước mắt rưng rưng. Cha mân mê bộ quân phục cũ đã bạc màu thời gian cùng những tấm huân, huy chương thắm đỏ trên ngực áo. Ấy là cha chuẩn bị cho cuộc gặp lại những đồng đội cũ một thời vào sinh ra tử. Những ngày tháng tư này trông cha lạ hẳn, đứng ngồi chẳng yên, đi ra đi vào như có ý ngóng chờ ai. Người già lại đã già đi bằng chiến tranh lửa đạn, chẳng đêm nào cha trọn giấc ngủ khi ký ức luôn chập chờn. Năm nào cha cũng đợi ngày được khoác lên mình bộ quân phục cũ. Nghiêm trang và cẩn trọng, cha vuốt từng nếp áo quần thật phẳng phiu, chỉnh sửa mãi vị trí những huân, huy chương cho ngay ngắn. Hình như trông cha trẻ hẳn lại.
Tháng tư, rong ruổi cùng mẹ ở một nghĩa trang xa xôi ngập tràn nắng gió, với hy vọng mong manh tìm được cho mẹ người anh trai đã nằm lại một nơi nào đó trong bạt ngàn nghĩa trang trên đất nước này. Hễ nghe phong thanh thông tin gì đó, mẹ lại hối hả giục tôi thu xếp công việc để cùng mẹ lên đường, dẫu chỉ có một tia hy vọng mong manh. Những nghĩa trang tháng tư ấm lên trong nắng giao mùa, và ấm lên bởi tấm lòng thế hệ con cháu nói tiếng tri ân. Đồng đội cũ gặp mặt, người còn sống khóc thương người nằm xuống; người lành lặn xót xa người mất mát thương đau. Những bàn tay đồi mồi nhăn nheo nắm chặt. Người thương binh già ôm đàn hát cho đồng đội nằm dưới mộ bài ca một thuở, trong lời bài hát có tuổi hai mươi trai trẻ, có nụ hôn đầu đời run rẩy ngọt ngào, có ánh mắt thăm thẳm ánh sao đêm hẹn ngày trở về của người bạn gái, có đại ngàn thâm sâu giữ trọn tuổi thanh xuân, cả những trận sốt rét rừng và những ngày hành quân đói lả mà đường ra trận vẫn rợp sắc tím hoa sim... Ừ nhỉ, khốc liệt thế, thương đau thế, nhưng mỗi bước hành quân còn thơm ngát hương rừng. Để hôm nay, hoa vẫn nở thơm lành trên mọi nẻo quê hương.
Tháng tư, còn là tháng của bao loài hoa gọi về xúc cảm và kỷ niệm. Loa kèn trắng tinh khôi, hương dìu dịu góc phố thân thuộc và yên bình. Hoa điệp vàng đung đưa nhuộm nắng thêm giòn, gợi nhớ câu hát một thuở hoa niên. Bằng lăng cũng bắt đầu lác đác tím sau cơn mưa đầu mùa mát lịm, cái sắc tím nhạt nôn nao thuở học trò vụng dại len lén trao nhau lá thư tay. Vài bông quỳ sót lại cuối mùa, nở trong hoang hoải cô đơn, như cố níu lại khoảnh khắc rực rỡ tưng bừng. Hoa gạo vẫn lác đác đỏ bên trời, như tô thêm màu cho nắng, như gọi mời những đàn chim ríu rít về tụ hội. Cánh phượng đầu tiên cũng bắt đầu hé mắt gọi mùa chia tay những khoảnh khắc dấu yêu của đám học trò cuối cấp. Hình như học trò không ghi lưu bút như xưa, cũng phải, giờ là thời công nghệ số, mọi thứ cuốn đi với tốc độ chóng mặt. Chỉ có vài kẻ lẩn thẩn mãi hoài niệm về những gì đã qua, dù biết ngày đã qua không bao giờ trở lại...
Người ta có cần ký ức không? Có chứ! Để mà chậm lại một chút với tháng ngày, để lúc nếu chẳng may không còn trí nhớ thì ký ức vẫn đấy, tràn đầy lòng biết ơn. Biết ơn vì xung quanh còn có những thương yêu dìu ta đi qua hỗn mang cuộc đời...
Tháng tư, lòng bề bộn, phố vẫn điềm nhiên trôi trong thảng thốt nắng chiều. Những con đường muôn nẻo, dù đi đâu rồi cũng đổ về góc nhớ, cội nguồn của xúc cảm dấu yêu...